فتق به معنای بیرونزدگی یا جابجایی یک بخش از بدن از طریق یک حفره یا دیوارهای است که به طور معمول آن بخش را در جای خود نگه میدارد. این وضعیت معمولاً در ناحیه شکم رخ میدهد، جایی که بخشی از روده یا سایر بافتها از طریق یک نقطه ضعیف در دیواره شکم به خارج از حفره شکمی فشار میآورند. فتقها میتوانند در نقاط مختلف بدن ایجاد شوند، از جمله در ناحیه کشاله ران (فتق اینگوینال)، ناحیه ناف (فتق نافی)، و محل جراحیهای قبلی (فتق اینسیزیونال).
علت اصلی فتق، ضعف در دیواره عضلانی یا فشاری است که بر آن وارد میشود. این ضعف ممکن است مادرزادی باشد، یعنی از بدو تولد وجود داشته باشد، یا به دلیل آسیبدیدگی یا فشار مزمن ایجاد شود. عوامل مختلفی مانند بلند کردن اجسام سنگین، سرفه مزمن، یبوست، و چاقی میتوانند فشار روی دیواره عضلانی را افزایش داده و خطر فتق را بالا ببرند.
یکی از مشکلات اصلی فتقها این است که میتوانند به تدریج بزرگتر شوند و در صورت عدم درمان، میتوانند باعث بروز عوارض جدی مانند گیر افتادن (اینکارسرسیون) و خفگی فتق (استرانگولاسیون) شوند. این شرایط نیاز به درمان فوری دارند تا از مرگ بافتهای گرفتار جلوگیری شود.
انواع مختلفی از فتقها وجود دارند که بر اساس محل بروز و عوامل مختلفی دستهبندی میشوند. فتق اینگوینال شایعترین نوع فتق است که در کشاله ران رخ میدهد و بیشتر در مردان مشاهده میشود. فتق نافی بیشتر در نوزادان دیده میشود، اما میتواند در بزرگسالان نیز بروز کند.
فتق اینسیزیونال معمولاً در محل جراحیهای قبلی ایجاد میشود، جایی که دیواره شکم ضعیف شده است. همچنین فتقهای دیافراگمی نیز وجود دارند که در آنها بخشی از معده یا رودهها به حفره قفسه سینه فشار میآورند.
درمان فتق بستگی به نوع و شدت آن دارد. در برخی موارد، ممکن است فتق نیاز به نظارت داشته باشد، اما در بسیاری از موارد، جراحی برای اصلاح فتق ضروری است. تکنیکهای جراحی مختلفی وجود دارند که میتوانند برای ترمیم فتق استفاده شوند، از جمله جراحی باز و جراحی لاپاروسکوپیک.
بسیاری از افرادی که فتق دارند، ممکن است علائمی مانند درد، ناراحتی، یا احساس سنگینی در ناحیه فتق داشته باشند. با این حال، برخی از فتقها ممکن است بدون علامت باشند و تنها زمانی تشخیص داده شوند که بزرگتر شده و علائمی ایجاد کنند.
یکی از نکات مهم در مدیریت فتقها این است که بیماران باید به علائم هشداردهنده مانند افزایش ناگهانی درد، تورم، یا تغییر رنگ ناحیه فتق توجه کنند. این علائم میتوانند نشاندهنده مشکلات جدیتری مانند خفگی فتق باشند که نیاز به درمان فوری دارند.
اگر شما یا کسی که میشناسید دچار فتق است، مهم است که با پزشک خود در مورد گزینههای درمانی صحبت کنید. متخصصان میتوانند بر اساس شرایط خاص شما، بهترین روش درمان را توصیه کنند.
در صورت نیاز به متخصص فتق در شیراز کلیک کنید.